2014 - "Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ" του Γιάροσλαβ Χάσεκ

Γιάροσλαβ Χάσεκ
“Ο καλός στρατιώτης Σβέικ”

Η Θεατρική Σκηνή Ελευσίνας με συστηματική δουλειά και θεατρική αγωγή, υπηρετώντας το θέατρο και τον πολιτισμό, συμπληρώνει φέτος οκτώ δημιουργικά χρόνια θεατρικής διαδρομής.

Το φετινό καλοκαίρι με αφορμή τα 100 χρόνια από την έναρξη του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, καταπιαστήκαμε με την αντιπολεμική σάτιρα του Τσέχου συγγραφέα Γιάροσλαβ Χάσεκ “Ο καλός Στρατιώτης Σβέικ”.

Ο συγγραφέας με όπλο τη σάτιρα και τον σαρκασμό, χτυπάει την μιλιταριστική εξουσία στρατιωτικών και πολιτικών, τον παραλογισμό και την βαρβαρότητα του πολέμου.

Το έργο ξεκινάει με τη δολοφονία στο Σεράγεβο της Βοσνίας του Δούκα των Αψβούργων, Φραγκίσκου Φερδινάνδου. Γεγονός που στάθηκε η αφορμή για να πυροδοτήσει μια παγκόσμια σύρραξη. Ένας πόλεμος που κόστισε τις ζωές 10 εκατομμυρίων ανθρώπων και άφησε πίσω του 20 εκατομμύρια τραυματίες.

Η έκβαση του πολέμου αυτού ήταν για την Ελλάδα, η αφορμή του Εθνικού μας διχασμού (Ελ. Βενιζέλος-Κωνσταντίνος Α΄).

Για τον “Στρατιώτη Σβέικ” του Χάσεκ, η κάθε εξουσία που υποτάσσει την ελευθερία του ανθρώπου και διαιρεί την κοινωνία ανάλογα με τα συμφέροντα των εξουσιαστών σε θύτες και θύματα, είναι ένας άσχημος κόσμος, ανήθικος, σατανικά πλασμένος.

Η φωνή του Σβέικ είναι η διαμαρτυρία των λαών ενάντια στη βαρβαρότητα του πολέμου και σε κάθε λογής κατάχρηση εξουσίας.

Η σκηνοθεσία, τα σκηνικά και τα κοστούμια είναι του Δημήτρη Θεοδώρου, η μουσική επιμέλεια, η ενορχήστρωση και η διδασκαλία των τραγουδιών του Δημήτρη Ανδρώνη, κι ο σκηνικός διάκοσμος της Χριστίνας Χατζηνεοφύτου.

Παίζουν: 
Σταύρος Χανάς, Έλενα Κακαρή, Αναστασία Τσοπόκη, Δέσποινα Ζουμή, Μαρία Λιβάνιου, Βαγγέλης Καλαντζής, Τασία Μπρέμπου, Κωνσταντίνα Δημητρίου, Νατάσσα Μεννή, Βαγγέλης Λινάρδος, Θανάσης Μίχας

Συμμετέχουν:
Ελένη Πέππα, Βάσω Σπανούδη, Ευαγγελία Παπανικολάου, Ελένη Μαΐλη, Άγγελος Σαμπάνης, Αλέξανδρος Δούκας, Γιάννης Ρόκας.

---------------------------------------------------------------------------------------------------

Γιάροσλαβ Χάσεκ 

Γεννήθηκε στην Πράγα στις 30 Απριλίου 1883. Γιος καθηγητή Μαθηματικών, αποβλήθηκε από το γυμνάσιο γιατί είχε πάρει μέρος σε αντιαυστριακές εκδηλώσεις. Ασχολήθηκε με το εμπόριο, αλλά γρήγορα κατέληξε στη δημοσιογραφία. Έγραψε αναρίθμητα χιουμοριστικά διηγήματα και άρθρα. Έζησε ακατάστατη ζωή, που τη χαρακτήριζε έντονη αναρχική διάθεση. 

Ταξίδεψε στην κεντρική και νοτιοανατολική Ευρώπη κερδίζοντας τα απαραίτητα δημοσιογραφώντας. Από το 1900 ως το 1915 έγραψε περίπου 1000 ιστορίες, ταξιδιωτικές εντυπώσεις, οικογενειακές παραδόσεις και προσωπικές ιδέες και αργότερα πολλά σατιρικά κομμάτια για τους μικροπωλητές, τους υπαλλήλους, το Στρατό, την Αστυνομία, τους κληρικούς και τον πολιτικό οπορτουνισμό. 

Όταν στρατεύθηκε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, λιποτάκτησε για να πολεμήσει μαζί με τους τσέχους αντάρτες εναντίον της Αυστρίας. Το 1917 προσχώρησε στην Οκτωβριανή Επανάσταση και τα επόμενα τρία χρόνια κατέλαβε διάφορες θέσεις στον κόκκινο στρατό. Όταν ξαναγύρισε στην πατρίδα του εξέδωσε το σημαντικότερο από τα πολυάριθμα ευθυμογραφικά και σατιρικά έργα του: «Περιπέτειες του καλού στρατιώτη Σβέικ» (Dobry voják Svejk, 1920-1923), αντιμιλιταριστική και αντιαυστριακή σάτιρα, γύρω από ένα παράξενο πρόσωπο, που κατά καιρούς παρομοιάστηκε με τον Μπερτόλδο και τον Σάντσο Πάντσα, τον Γαργαντούα και τον Ομπλόμωφ και που με την αφοπλίζουσα αφέλειά του παίζει έναν απροσδόκητο ρόλο στην αποκάλυψη της απάτης. Η επιτυχία του βιβλίου ήταν κολοσσιαία και αποτελεί έναν από τους πιο μεγάλους σταθμούς της Τσεχικής λογοτεχνίας. Μεταφράστηκε σε 60 γλώσσες και διασκευάστηκε για το θέατρο από τον Μαξ Μπροντ και τον Χανς Ράιμαν, σε σκηνοθεσία του Πισκάτορ (1927-28). Αργότερα ο Μπρεχτ προσήρμοσε τις περιπέτειές του στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1940-44). Γυρίστηκε επίσης σε πολλές κινηματογραφικές ταινίες και σε ταινία «κινουμένων σχεδίων» από τον Γίρι Τρίνκα. 

Πέθανε στο Λάιπνικ στις 3 Ιανουαρίου 1923 ενώ έγραφε τον τέταρτο τόμο του ήρωα που έμελλε ν’ αποκτήσει παγκόσμια δόξα.

-------------------------------------------------------------------------------------------------

Ο Τύπος έγραψε ... 
ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, 23 Σεπτ. 2014

Η Θεατρική Σκηνή Ελευσίνας ανέβασε την παράστασή της στην «έδρα» της.

Μια ακόμη σημαντική θεατρική δουλειά με τίτλο «Ο Καλός Στρατιώτης Σβέικ» στην κορύφωση των Αισχυλείων, έδειξε ότι η τοπική Σκηνή έχει μέλλον μπροστά της

Η Θεατρική Σκηνή της Ελευσίνας παρουσίασε την αρκετά ενδιαφέρουσα θεατρική δουλειά της για φέτος στην «έδρα» της μέσα από τον κορυφαίο ετήσιο πολιτιστικό θεσμό των Αισχυλείων του Δήμου Ελευσίνας.

Εκεί στο ανοικτό θέατρο των Αισχυλείων στο παλιό Ελαιουργείο, η Θεατρική Σκηνή, έδειξε στο κοινό αλλά και προς πάσα κατεύθυνση, ότι στον τόπο παράγεται πολύ καλό έργο πολιτιστικού επιπέδου. Ότι γίνεται μια σημαντική προσπάθεια με στόχο την αναβάθμιση της πολιτιστικής αντίληψης και πολιτισμικού επιπέδου. Ότι στις τοπικές κοινωνίες μπορεί να γίνουν σημαντικά άλματα πολιτιστικής δράσης από το ενδιαφέρον των ίδιων των δημοτών για συμμετοχή σε αυτές, αλλά και στα κοινά.

Ο «Καλός Στρατιώτης Σβέικ» ήταν εκεί για να κερδίσει και πάλι το κοινό και τα χειροκροτήματά του, για άλλη μια φορά!

Η Θεατρική Σκηνή έχει παρουσιάσει τα τελευταία χρόνια πολύ καλές παραστάσεις, δείχνοντας ότι όχι μόνο έχει παρόν, αλλά και μεγάλο μέλλον, αν συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς. Είναι σημαντικό ακόμη οι τοπικές κοινωνίες και οι τοπικοί θεσμοί να στηρίζουν τους ερασιτέχνες καλλιτέχνες και να τους αναδεικνύουν μέσα από κορυφαίους θεσμούς πολιτιστικής εμβέλειας, όπως αυτός των Αισχυλείων.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Φωτογραφίες από την παράσταση

----------------------------------------------------------------------------------------------------------